piątek, 26 lipca 2013

John Boyne, "Chłopiec w pasiastej piżamie", Replika, Poznań 2013.


  „Ambicją Marka Hermana – reżysera ekranizacji [Chłopca w pasiastej piżamie] – jest, by film znalazł się na liście obowiązkowych tytułów w ramach zajęć szkolnych” – czytam na okładce książki Johna Boyne i w pełni podzielam zamysły wspomnianego reżysera; więc gdyby któraś miła pani lub pan, odpowiedzialna/y za listę polskich lektur dla klasy piątej lub czwartej szkoły podstawowej, zajął się tą sprawą, byłby to duży krok naprzód.
Historia przyjaźni dwóch chłopców; z których jeden to Bruno, syn człowieka realizującego zamierzenia Hitlera, a drugi Szmul, syn Żyda, jeden z obiektów owych nieludzkich zamierzeń; obrazuje przepaść, jaką świat dorosłych stworzył w świecie dziecięcym. Przepaść nieistniejącą dla Bruna, ale być może zauważalną dla innych, akceptujących ją dzieci. Bruno, pielęgnowany i odgrodzony od wojennej rzeczywistości niczym sam książę, nie zna jej bestialstwa. Szmul, w przeciwieństwie do syna niemieckiego oficera, znalazł się w samym jej centrum, choć i on może nie do końca zdaje siebie sprawę z tego, co tak naprawdę się wokół niego dzieje. Drogi obydwu chłopców łączą się przy kolczastej siatce i można powiedzieć, że tam też kończy się dla nich wszystko.
Książka, skierowana przede wszystkim do młodego czytelnika, ale będąca doskonałą lekturą także dla starszych, jest poniekąd lekcją historii, z pominięciem dat i szczegółów, stawiającą na pierwszym miejscu takie pojęcia jak tolerancja, przyjaźń czy granice międzyludzkie. Tekst wprowadza do tajemniczego, aczkolwiek prawdziwego i okrutnego świata w sposób bardzo delikatny, widziany oczyma dziecka. Dorosły czytelnik bez trudu powiąże motyw kominów czy Furii z odpowiednimi elementami, podczas gdy dla młodego człowieka, jeżeli nigdy nie słyszał o drugiej wojnie światowej, a nawet choćby słyszał, powieść będzie zagadką, być może nieupominającą się o rozwiązanie, być może fikcją, jeśli nie pomoże mu w jej rozwikłaniu starsza wiekiem osoba. I tutaj właśnie, w owej tajemnicy tkwi moc książki Johna Boyne, będącej jakby wprowadzeniem do faktów niewiarygodnych, ale jednocześnie autentycznych i nieodwracalnych; stanowiącej doskonały materiał, pomagający dziecku w poznawaniu nie wyłącznie historycznej przeszłości, ale, co najważniejsze, w poznawaniu granicy między dobrem a złem.
Lekcji historii w wykonaniu Johna Boyne stawiam ocenę bardzo dobrą. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz